Văn hóa không chỉ là nền tảng của bản sắc, đặc trưng của mỗi dân tộc mà còn là một trong những yếu tố mang tính quyết định, gắn kết và củng cố niềm tin giữa con người, đối tác, giữa các mối quan hệ, trong đó có mối quan hệ trong kinh doanh. 

Mỗi quốc gia, mỗi doanh nghiệp đều có “văn hóa” riêng, từ cách thức đàm phán, giao tiếp đến những chi tiết nhỏ như cách chào hỏi, cách ăn uống và trang phục… Hiểu rõ văn hóa của đối tác giúp chúng ta xây dựng niềm tin, tạo sự tôn trọng lẫn nhau và tránh được những hiểu lầm không đáng có.

Trong bối cảnh kinh doanh toàn cầu, sự nhạy bén về văn hóa giúp chúng ta thích nghi và tạo dựng mối quan hệ bền vững với đối tác quốc tế. Ví dụ, trong văn hóa kinh doanh của châu Âu, sự chính xác và tôn trọng thời gian rất được đề cao. Họ đánh giá cao sự chuyên nghiệp và sự cam kết trong công việc. Ngược lại, tại Việt Nam, yếu tố quan hệ cá nhân và sự linh hoạt lại đóng vai trò quan trọng. Nếu chúng ta thấu hiểu, biết kết hợp hài hòa giữa các yếu tố này, chắc chắn sẽ tạo nên sự đồng thuận và hiệu quả trong công việc.

“Tôi luôn đặt văn hóa là nền tảng của mọi khóa học về nghi thức và phong thái. Dựa trên đó, tôi luôn có niềm tin rằng, nghi thức và phong thái tự tin có khả năng thay đổi chất lượng cuộc sống của mỗi con người trong chúng ta. Trong tương lai, nghi thức và phong thái sẽ trở thành một phần không thể thiếu trong giáo dục và phát triển con người.” - Thạc sĩ Lê An Na chia sẻ.

Th.S Lê An Na hiện là Giảng viên Đại học KHXH&NV Hà Nội. Hiện tại, cô đang giữ vai trò Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn Hình ảnh Quốc tế (AICI) tại Việt Nam. An Na là nhà sáng lập Học viện Phong thái và Nghi thức Việt Nam - Protocol Academy Vietnam - PAVI, nơi truyền tải các giá trị văn hóa, các nghi thức giao tiếp trong cuộc sống, xây dựng sự hiểu biết về văn hóa, hình thành phong thái của các học viên thông qua các các khóa học về nghi thức, phong thái và kỹ năng giao tiếp cho cả cá nhân lẫn doanh nghiệp đã có mặt tại các doanh nghiệp, các tổ chức, tập đoàn giáo dục lớn trên toàn quốc. 

Đồng thời, trong lĩnh vực khởi nghiệp, An Na đang đảm nhiệm vai trò Phó Giám đốc Tổ chức Kết nối và Phát triển Nguồn nhân lực Văn hóa và Giáo dục Việt Nam (ORCCED), đã và đang không ngừng nỗ lực tham gia thúc đẩy các sáng kiến khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực giáo dục tại Việt Nam.

Nhân dịp thực hiện chuyên đề kỷ niệm Ngày Doanh nhân Việt Nam cũng như Ngày Phụ nữ Việt Nam, Kết Nối Doanh Nhân tìm đến ThS. Lê An Na để ghi nhận những triết lý về nghi thức và phong thái - những yếu tố tạo nên chiều sâu, sức hút của người phụ nữ và “tầm” của một doanh nhân.

Chào Thạc sĩ Lê An Na! Chị có thể chia sẻ đôi nét về mối lương duyên của mình và lĩnh vực nghiên cứu văn hóa không?

Tôi có niềm đam mê với văn hóa, nghiên cứu về văn hóa và sự giao thoa giữa các nền văn hóa khác nhau trên thế giới. Điều này xuất phát từ sự hứng thú và mong muốn hiểu sâu hơn về lịch sử hình thành của các giá trị văn hóa, các quy tắc, cách con người giao tiếp, ứng xử, và kết nối với nhau.

Những trải nghiệm trong những năm tháng học tập và làm việc tại nhiều quốc gia như Nga, Anh, và Singapore đã giúp tôi có cái nhìn đa chiều, hiểu sâu hơn về tầm quan trọng của việc nắm bắt và tôn trọng văn hóa trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Tại Liên bang Nga, tôi học được sự chính xác và kiên nhẫn trong cách tư duy và làm việc; tại Singapore, tôi tiếp thu cách ứng xử lịch lãm và tinh tế, rất phù hợp với một môi trường đa văn hóa; còn ở Anh Quốc, tôi được trải nghiệm sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại của văn hóa Châu Âu.

Từ đó, tôi nhận ra rằng, văn hóa và nghi thức cũng như một dạng ngôn ngữ, giống như âm nhạc, không chỉ là công cụ giao tiếp mà còn là biểu tượng của bản sắc và giá trị dân tộc. Đó cũng là lý do tôi quyết định theo đuổi đam mê nghiên cứu văn hóa. Khi trở về Việt Nam, trở thành giảng viên Đại học và một nhà nghiên cứu, tôi nhận thấy sự cần thiết của việc nâng cao nhận thức về văn hóa và nghi thức, không chỉ trong đời sống hàng ngày mà còn trong mọi mặt của đời sống, xã hội, trong đó có kinh doanh. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh toàn cầu hóa, khi sự giao thoa giữa các nền văn hóa ngày càng mạnh mẽ. 

Sứ mệnh của tôi là không ngừng nâng cao sự thấu hiểu của mỗi người trong chúng ta, thế hệ trẻ tương lai về nghi thức và phong thái trên nền tảng hiểu biết sâu sắc về văn hóa, giúp họ tự tin và góp phần vào thành công trong hội nhập quốc tế.

Tôi thành lập PAVI Academy (Học viện Phong thái và nghi thức Việt Nam) với mục tiêu lan tỏa những giá trị này thông qua việc hình thành các khóa học về nghi thức và phong thái, dựa trên nền tảng văn hóa, giúp người Việt hiểu và ứng dụng nghi thức một cách đúng đắn trong mọi hoàn cảnh, từ giao tiếp xã hội đến môi trường kinh doanh quốc tế.

Hiện tôi cũng đang hoàn thành luận án Tiến sĩ về “Văn hóa và Giao tiếp Liên văn hóa”.

PAVI Academy dạy những gì?

Tại PAVI Academy, chúng tôi luôn đặt văn hóa là nền tảng của mọi khóa học về nghi thức và phong thái. Chúng tôi không chỉ dạy về các kỹ năng mềm mà còn giúp học viên hiểu rõ nguồn gốc văn hóa của những nghi thức đó. Chẳng hạn, chúng tôi giải thích vì sao trong văn hóa châu Âu, việc bắt tay cần phải chắc chắn và nhìn thẳng vào mắt đối phương, bởi đó là biểu hiện của sự tự tin và tôn trọng. Trong khi đó, trong văn hóa châu Á, sự khiêm nhường và tôn trọng người lớn tuổi lại được nhấn mạnh hơn.

Chúng tôi hướng đến việc trang bị cho học viên không chỉ những kỹ năng cơ bản mà còn sự hiểu biết sâu sắc về văn hóa, giúp họ tự tin và linh hoạt khi giao tiếp trong môi trường quốc tế, nhưng vẫn thấu hiểu và gìn giữ bản sắc của riêng mình.

Là một người nghiên cứu về văn hóa và có sự trải nghiệm phong phú, điều gì tạo nên sự khác biệt trong phương pháp giảng dạy nghi thức và phong thái của cô?

Điểm khác biệt lớn nhất trong phương pháp giảng dạy của tôi chính là sự kết hợp giữa nền tảng văn hóa Việt Nam và các giá trị quốc tế. Nếu chúng ta chỉ chú trọng đến việc dạy kỹ năng giao tiếp quốc tế mà quên mất rằng, để thành công trong môi trường toàn cầu, chúng ta không chỉ “biết ở bề mặt” mà còn cần thấu hiểu sâu sắc để từ đó có thể áp dụng các quy tắc quốc tế trong khi vẫn giữ vững bản sắc văn hóa của mình.

Những trải nghiệm tại nhiều quốc gia đã đi qua góp phần giúp tôi hình thành và xây dựng nên triết lý và phương pháp giảng dạy đặc biệt, không chỉ giúp học viên nắm vững các kỹ năng nghi thức mà còn tạo nên phong thái tự tin và bản lĩnh trong mọi tình huống dựa trên một nền tảng hiểu biết vững chắc nhất về văn hóa.

Các khóa học, các chương trình học mà tôi đã xây dựng tại PAVI Academy (Học viện Phong thái và nghi thức Việt Nam) không chỉ tập trung vào nghi thức mà còn chú trọng vào việc truyền đạt tinh thần văn hóa, giúp học viên hiểu rõ ý nghĩa và giá trị đằng sau mỗi hành động, mỗi quy tắc. Điều này giúp học viên không chỉ ứng xử đúng mực mà còn tự tin thể hiện bản sắc cá nhân và các giá trị riêng có của dân tộc Việt Nam, trong khi vẫn thấu hiểu rõ nét các chuẩn mực và nghi thức quốc tế.

Vậy theo cô, đâu là những yếu tố quan trọng nhất trong việc phát triển nghi thức và phong thái cho thế hệ trẻ Việt Nam?

Đầu tiên, đó là sự tự tin. Sự tự tin không chỉ đến từ việc chúng ta biết và hiểu mình phải làm gì, mà còn từ sự hiểu biết sâu sắc về văn hóa và về giá trị của bản thân.

Thứ hai là khả năng giao tiếp linh hoạt, biết khi nào cần theo chuẩn mực quốc tế và khi nào cần giữ vững văn hóa và bản sắc của riêng mình. Điều đó chỉ có được khi chúng ta thấu hiểu, chúng ta phải thấu hiểu thay vì chỉ biết về nó.

Cuối cùng, vẫn là giá trị mà tôi theo đuổi cũng như muốn lan tỏa, đó là tôi luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hiểu sâu sắc văn hóa truyền thống của đất nước. Hội nhập không có nghĩa là chúng ta phải từ bỏ, lãng quên bản sắc của mình; ngược lại, đó là cơ hội để chúng ta giới thiệu và làm phong phú thêm các giá trị tinh hoa của nền văn hóa nước nhà.

Được biết , không chỉ đứng lớp trên giảng đường, cô còn có nhiều giáo trình giảng dạy và đào tạo tại các tổ chức, doanh nghiệp lớn. Theo cô, thách thức lớn nhất trong việc truyền đạt kiến thức về nghi thức và phong thái cho các học viên là gì?

Thách thức lớn nhất có lẽ là việc thay đổi nhận thức và thói quen của học viên. Nhiều người thường nghĩ rằng nghi thức chỉ là những quy tắc xã giao bề ngoài, nhưng thực tế, đó là cả một hệ thống giá trị và văn hóa cần được thấu hiểu và thực hành một cách sâu sắc, nó bắt nguồn từ bên trong. Tôi luôn cố gắng giúp học viên thấy rằng, việc nắm vững những quy tắc, nguyên tắc nghi thức và phong thái không chỉ giúp họ giao tiếp hiệu quả hơn mà còn góp phần xây dựng hình ảnh cá nhân và tập thể đối với những người xung quanh, trong công ty, với các đối tác và xa hơn là bạn bè quốc tế.

Cảm ơn Thạc sĩ đã chia sẻ!

Theo Kết Nối Doanh Nhân tháng 10/2024